Circulair ontwerp
Marina Bos-de Vos | Technische Universiteit Delft
De rol van waarden in circulaire co-creatie processen
Steeds meer bedrijven ‘gaan circulair’ en ontwerpen samen met andere partijen circulaire producten, services, businessmodellen en ketens. Maar de mooie stappen die gezet worden in het circulair krijgen van producten, services en ketens blijken veelal niet voldoende om de eindstreep van een transitieproces binnen bereik te krijgen en de circulaire economie verder op te schalen. Wat kunnen we leren over circulaire co-creatie processen als we specifiek kijken naar de waarden die partijen beogen tot stand te brengen en de waarden die het gezamenlijke proces beïnvloeden? Marina Bos-de Vos, onderzoeker en universitair docent bij de Faculteit Industrieel Ontwerpen van de Technische Universiteit Delft, onderzoekt samen met Ellen Loots van de Erasmus Universiteit Rotterdam hoe in circulaire ontwerpprocessen vele verschillende soorten waarden, waarde gerelateerde spanningen en kansen een rol spelen, die niet altijd herkend worden. Met hun onderzoek vestigen Marina en Ellen aandacht op het belang van reflectie op de rol van waarden in het co-creatie proces zelf. Aan de hand van voorbeelden uit de praktijk laten ze zien hoe reflectie over tijd en contexten heen inspiratie kan leveren om bewuster met waarden om te gaan en vanuit circulaire co-creatie processen gerichter toe te werken naar de uiteindelijk beoogde transitie. In dit proces liggen mooie, veelal onbenutte kansen voor ontwerpers.
Marina Bos-de Vos is onderzoeker en universitair docent Strategisch Ontwerpen voor Ecosysteeminnovatie aan de Faculteit Industrieel Ontwerpen van de Technische Universiteit Delft. Haar missie is om kennis over de co-creatie en toe-eigening van waarde in complexe ontwerpprojecten met meerdere belanghebbenden te vergroten. Ze heeft daarbij specifieke aandacht voor de waarde-gerelateerde spanningen en kansen die optreden en de rol die ontwerpers kunnen hebben in het aanpakken daarvan. Door de theoretische inzichten die door haar onderzoek worden gegenereerd te integreren in praktische methoden en tools, helpt Marina ontwerpstudenten en professionals zinvolle bijdragen te leveren aan multi- en transdisciplinaire projecten die beogen de wereld een stukje beter en mooier te maken. Haar huidige werk is een vervolg op haar studie Bouwkunde aan de TU Eindhoven (2006 cum laude), haar werk als praktiserend architect en haar promotie aan de TU Delft (2018 cum laude).
Haar promotieonderzoek was gericht op hoe architecten waarde creëren en toe-eigenen in de interactie met andere partijen. Nu ligt haar focus op de co-creatie en toe-eigening van waarde in projecten die willen bijdragen aan de ecosysteeminnovaties die nodig zijn voor grote maatschappelijke transities, zoals de transitie naar een circulaire economie. Samen met Ellen Loots (Erasmus Universiteit Rotterdam) onderzoekt ze bijvoorbeeld waarde co-creatie in circulaire ontwerpprocessen en hoe inzichten daaruit geïntegreerd kunnen worden in het onderwijs van toekomstige ontwerpers, ondernemers en managers in de creatieve industrie. Marina’s werk is gepubliceerd in vooraanstaande wetenschappelijke tijdschriften en maakt onderdeel uit van verschillende onderwijsprogramma’s.
